Theo Đông y thì ngộ độc là phản ứng bệnh lý sau khi có chất độc xâm nhập vào cơ thể. Trên lâm sàng thường thấy sắc mặt hồng nhạt hoặc tím xanh, ra mồ hôi hoặc da loét hoặc mẩn da đau rát, ngất, mê sảng, thậm chí bị hôn mê. Người ta chia ra làm bốn loại hình ngộ độc đó là: Ngộ độc thức ăn, ngộ độc thuốc, ngộ độc do vi khuẩn hay thú vật gây thương, ngộ độc do không khí ô nhiễm các hoá chất độc.
Giải độc cua hay độc cá nóc: Lấy bí đao tươi lượng thích hợp, giã nát vắt lấy nước cốt cho người bị ngộ độc uống làm nhiều lần.
Trị ngộ độc nha phiến (thuốc phiện): Bí đỏ tươi 1 quả, giã nhừ, vắt lấy nước cốt cho người bị ngộ độc uống.
Trị ngộ độc rượu: Lấy khoai tây và đường, mỗi thứ một lượng vừa phải, sau rửa sạch khoai tây tán nhỏ với đường cho người ngộ độc ăn.
Trị ngộ độc lá ngón: Nhổ cả cây rau má rửa sạch, giã nát, vắt lấy nước cốt hoà với nước ấm cho người bị ngộ độc uống.
Trị ngộ độc do nấm: Lấy rau má 4 lạng, đường phèn 2 lạng. Sắc lấy nước cho nạn nhân uống nhiều lần. Hoặc lấy rau má 4 lạng, củ cải 1kg. Rửa sạch giã nát ép lấy nước cho nạn nhân uống làm nhiều lần trong ngày. Lưu ý: khi lấy cây rau má cần cẩn thận để khỏi lấy nhầm cây rau má lông toàn bộ thân cây đều có độc.
Trị ngộ độc sắn (khoai mì): Lấy một chén hạt đậu xanh, giã nát đun sôi để nguội, lọc lấy nước chia 2 lần cho nạn nhân uống cách nhau mỗi lần uống từ 1 – 2 giờ. Hoặc lấy một nắm rau má tươi rửa sạch, giã nát vắt lấy nước cốt cho thêm nước sôi còn ấm mà uống.
Trị ngộ độc thạch tín: Lấy một vốc đậu ván trắng giã nhỏ, hoà với nước cho nạn nhân uống.
Trị ngộ độc thịt chim: Lấy một vốc hạt đậu ván trắng giã nhỏ cho nước sôi nguội để nạn nhân uống.
Cần chú ý: Tất cả các trường hợp ngộ độc do ăn uống qua đường tiêu hoá trước hết phải làm mọi cách để nạn nhân nôn ra được các chất độc vừa ăn phải như cù họng bằng lông gà, móc họng… rồi mới cho uống những thứ giải độc. Khi gây nôn cần để nạn nhân ở tư thế nằm đầu nghiêng sang một bên để phòng các chất nôn lạc vào đường khí quản gây ngạt thở mà tử vong. Sau đó nên đưa cấp cứu tại cơ sở y tế.
BS Hoàng Trung (Bộ Y tế)
